Światowy Dzień Wiedzy o Dostępności - Global Accessibility Awareness Day (GAAD), obchodzony co roku w maju, przypomina o konieczności tworzenia otoczenia wolnego od barier, dostosowanego do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami: fizycznymi, sensorycznymi czy intelektualnymi. To także okazja, by zwrócić uwagę na wyzwania, z jakimi borykają się osoby z ograniczoną mobilnością, wzrokiem, słuchem czy innymi trudnościami.

Nasze działania wpisują się w ideę tego dnia – chcemy podkreślić, jak ważne jest tworzenie przestrzeni, w której każdy może uczestniczyć w życiu społecznym na równych zasadach.

Dostępność oznacza równe szanse, niezależnie od poziomu sprawności. To projektowanie przestrzeni i usług w taki sposób, by były przyjazne dla każdego. Codziennie miliony ludzi w Polsce i na świecie spotykają się przeszkodami ograniczającymi ich samodzielność i niezależność. Brak podjazdów, zbyt wąskie drzwi, niezrozumiałe komunikaty, brak wsparcia – to tylko niektóre z nich.

Niepełnosprawność nie zawsze jest widoczna. W ramach obchodów chcemy zwrócić uwagę na różnorodność potrzeb, które mogą dotyczyć:

• Osób poruszających się na wózkach lub z kulami
• Osób z dysfunkcją wzroku lub słuchu
• Osób z autyzmem, zaburzeniami poznawczymi czy schorzeniami psychicznymi
• Seniorów z ograniczoną mobilnością, pamięcią lub orientacją.

Każda z tych grup wymaga innych rozwiązań, które pozwolą im w pełni uczestniczyć w życiu społecznym.

Bariery w dostępie do przestrzeni, usług i informacji pojawiają się na różnych poziomach. Oto niektóre z nich:

• Architektoniczne – brak podjazdów, wąskie drzwi, schody bez windy
• Cyfrowe – strony internetowe i aplikacje niedostosowane do czytników ekranowych
• Komunikacyjne – brak tłumacza języka migowego, niezrozumiały język urzędowy
• Społeczne – uprzedzenia, brak wiedzy, nieświadome wykluczenie.

• Nie każda niepełnosprawność jest widoczna - osoby z autyzmem, depresją, padaczką czy schorzeniami przewlekłymi również mierzą się z barierami.
• Dostępność zaczyna się od języka – mów: „osoba z niepełnosprawnością”, a nie „niepełnosprawny”. Unikaj stygmatyzujących określeń.
• Pomagaj z szacunkiem – zawsze zapytaj, zanim udzielisz pomocy.
• Szanuj przestrzeń osobistą - nie dotykaj, nie stój nad głową, nie narzucaj się – traktuj każdego jak równorzędnego partnera.
• Zadawaj pytania i ucz się – nie zakładaj, że wiesz, co ktoś czuje lub czego potrzebuje.
• Wspólnie twórzmy dostępne przestrzenie - każdy ma prawo czuć się komfortowo i bezpiecznie.

Dbamy, by nasze placówki były jak najbardziej dostępne architektonicznie, cyfrowo i informacyjnie. Poniżej kilka przykładów działań:

Działania już wdrożone:

• Podjazdy, windy, toalety dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz likwidacja barier architektonicznych.
• Przeszkolony personel.
• Materiały informacyjne w wersji cyfrowej, kontrastowej, łatwej do czytania, z tekstami alternatywnymi.
• Blog w wersji ETR dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.
• Tłumacz języka migowego online (PJM) w każdej placówce.
• Stanowiskowe pętle indukcyjne dla osób słabosłyszących w rejestracji.
• Lupy powiększające tekst do odczytu w rejestracjach.
• Sprzęt medyczny dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, np. wagi krzesełkowe, specjalne fotele ginekologiczne.

Nowości w trakcie wdrażania – przychodnia Przy Agorze:

• System informacyjno-komunikacyjny NFC (tekst, audio, Braille).
• Czytelna nawigacja.
• Tyflomapa ułatwiająca orientację w budynku.
• Nakładki informacyjne w alfabecie Braille’a na poręczach schodów.

Nowoczesne technologie, w tym sztuczna inteligencja i narzędzia adaptacyjne, będą odgrywać coraz większą rolę w zapewnianiu dostępności. Liczymy, że przyczynią się do tworzenia jeszcze bardziej otwartego i inkluzywnego społeczeństwa.